دانشگاه شانگهای جیاتانگ که هر ساله لیست ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان را منتشر می‌کند، رتبه‌بندی سال ۲۰۱۸ خود را منتشر کرد. این لیست که به عنوان معتبرترین لیست دانشگاه‌های برتر جهان شناخته می‌شود از سال ۲۰۰۳ به بعد منتشر می‌شود. در ادامه به بررسی شاخص‌های ارزیابی دانشگاه‌های برتر جهان براساس نظام رتبه بندی شانگهای و همچنین جایگاه دانشگاه‌های ایران در آن خواهیم پرداخت.

براساس نظام رتبه‌بندی شانگهای چهار عامل کیفیت آموزش با ۱۰ درصد تاثیر، کیفیت اعضای هیئت علمی با ۴۰ درصد تاثیر، برونداد پژوهشی با ۴۰ درصد تاثیر و عملکرد سرانه علمی با ۱۰ درصد تاثیر معیارهای اصلی این رتبه‌بندی را تشکیل می‌دهند.

در رتبه بندی شانگهای در سال ۲۰۱۸ ده دانشگاه برتر جهان به این ترتیب هستند: دانشگاه هاروارد، دانشگاه استنفورد، دانشگاه کمبریج، موسسه فناوری ماساچوست (MIT)، دانشگاه کالیفرنیا برکلی، دانشگاه پرینستون، دانشگاه آکسفورد، دانشگاه کلمبیا، موسسه فناوری کالیفرنیا و دانشگاه شیکاگو. بنابراین در سال ۲۰۱۸ از بین ۱۰ دانشگاه برتر دنیا ۸ دانشگاه مربوط به کشور آمریکا و دو دانشگاه نیز مربوط به کشور انگلستان هستند. از نکات جالب لیست شانگهای این است که دانشگاه هاروارد از سال ۲۰۰۳ که این رتبه‌بندی برای نخستین بار منتشر شد، تا به امروز همواره رتبه نخست را داشته است.

یکی از آمارهای جالب مربوط به رتبه بندی شانگهای ۲۰۱۸ این است که در بین ۲۰ دانشگاه برتر دنیا ۱۶ دانشگاه از قاره آمریکا و ۴ دانشگاه از قاره اروپا هستند. از سوی دیگر در بین دانشگاه‌های رتبه ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ تعداد دانشگاه‌های آمریکایی ۱۱۳ و اروپایی ۱۷۱ مورد است و تعداد دانشگاه‌های آسیایی ۲۰۵ و آفریقایی ۱۱ مورد می‌باشد. بنابراین هر چه به رتبه‌های نخست نزدیک‌تر می‌شویم سهم دانشگاه‌های آمریکایی و اروپایی بیشتر است و در رتبه‌های بالاتر دانشگاه‌های قاره آسیا سهم بیشتری دارند.

 از نکات جالب دیگر رتبه بندی شانگهای ۲۰۱۸ برای پژوهشگران و جامعه دانشگاهی ایران، رتبه دانشگاه‌های کشورمان در این لیست است. براساس این رتبه بندی تعداد ۱۳ دانشگاه‌ ایرانی توانسته‌اند به جمع ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان راه یابند. بررسی آمارها نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۷ هشت دانشگاه، در سال ۲۰۱۶ و ۲۰۱۵ دو دانشگاه و در سال  ۲۰۱۴ تنها یک دانشگاه ایرانی در فهرست شانگهای قرار داشتند.

در جدول زیر لیست ۱۳ دانشگاه ایرانی در رتبه بندی شانگهای ۲۰۱۸ مشاهده می‌شود. همانند سال‌های گذشته دانشگاه تهران در رتبه نخست دانشگاه‌های ایران قرار دارد و پس از آن دانشگاه‌های صنعتی امیرکبیر و دانشگاه صنعتی شریف در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند. دانشگاه علوم پزشکی تهران در رتبه چهارم، دانشگاه علم و صنعت در رتبه پنجم، دانشگاه تربیت مدرس در رتبه ششم، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل در رتبه هفتم، دانشگاه صنعتی اصفهان در رتبه هشتم، دانشگاه شهید بهشتی در رتبه نهم، دانشگاه فردوسی مشهد در رتبه دهم، دانشگاه شیراز در رتبه یازدهم، دانشگاه تبریز در رتبه دوازدهم و دانشگاه علوم پزشکی ایران در رتبه سیزدهم قرار دارند.

+بیشتر بخوانید: حضور ۱۸ دانشگاه ایران در جمع دانشگاه های برتر تایمز در سال ۲۰۱۸