یکی از مشکلاتی که با پیشرفت تکنولوژی به خصوص اینترنت پدید آمد، اعتیاد به اینترنت بود. مطالعات مربوط به اعتیاد اینترنتی از سال ۱۹۹۶ آغاز شد. اگرچه اعتیاد به اینترنت اختلالی نسبتاً جدید محسوب می‌شود اما حجم انبوهی از مطالعات به خصوص در سال‌های اخیر به بررسی این اختلال پرداخته‌اند. در اینجا مروری بر یافته‌های مربوط به اعتیاد اینترنتی خواهیم داشت.

بیشتر بخوانید: پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ (IAT)

یک مورد جالب اعتیاد اینترنتی

کیمبرلی یانگ که اولین پژوهش‌های منسجم را در این حوزه انجام داد در یک مطالعه در سال ۱۹۹۶، یک فرد مبتلا به اعتیاد اینترنتی را گزارش داد که بسیار جالب بود. او زن خانه‌دار ۴۳ ساله‌ای را گزارش کرد که بدون سابقه قبلی اعتیاد یا تاریخچه روانپزشکی به اینترنت اعتیاد پیدا کرده بود و این امر باعث اختلالی جدی در زندگی خانوادگی او شده بود. او در ابتدا ساعات کمی را در هفته برای وارسی چت روم‌های اجتماعی صرف می‌کرد اما در طول یک دوره زمانی سه ماهه میزان استفاده او از اینترنت به ۵۰ تا ۶۰ ساعت در هفته رسیده بود. در نهایت کار به جایی رسید که او وقتی در جلوی کامپیوتر نبود احساس افسردگی، اضطراب و تحریک پذیری می‌کرد. در نهایت قرارهای ملاقاتش را لغو کرد، صحبت با دوستانش را متوقف کرد، روابط بین فردی با اعضای خانواده‌اش را کاهش داد و فعالیت‌های اجتماعی که زمانی از آن‌ها لذت می‌برد را رها کرد.

تعاریف و ویژگی‌های اعتیاد اینترنتی

اعتیاد اینترنتی به عنوان نوعی از اعتیاد روانشناختی تعریف شده است که نشان دهنده‌ی نیاز به فعال بودن در اینترنت است. اعتیاد اینترنتی در بیشتر موارد یک اعتیاد رفتاری مشابه یک عادت قمار بازی توصیف شده است. بنابراین اعتیاد اینترنتی نوعی وابستگی روانشناختی به اینترنت تعریف شده است که در آن نوع فعالیت در هنگام ورود به اینترنت مهم نیست بلکه میزان زمان صرف شده در اینترنت و همچنین اختلالی که استفاده از اینترنت در زندگی عادی فرد پدید می‌آود، در تعریف آن مهم است.

پژوهشگران از ابتدا دریافته بودند که اعتیاد به اینترنت بسیار شبیه به اختلال قماربازی بیمارگون (یک نوع اختلال روانی که در آن فرد به صورت بیمارگونه به قماربازی می‌پردازد) است. بنابراین آنان بر پایه علایم قماربازی مرضی، ۸ ملاک را برای تشخیص دادن اعتیاد اینترنتی پیشنهاد داده‌اند و اگر فردی ۵ ملاک از ۸ ملاک را داشته باشد به عنوان وابسته به اینترنت در نظر گرفته خواهد شد. این هشت ملاک عبارتند از:

۱- اشتغال فکری با اینترنت

۲- نیاز به زمان بیشتر برای دست یافتن به میزان ثابتی از رضایت که به صورت آنلاین صرف می‌شود

۳- تلاش‌های مکرر برای کم کردن استفاده از اینترنت

۴- تحریک پذیری، افسردگی یا بی ثباتی خلق در هنگامی که استفاده از اینترنت محدود می‌شود

۵- آنلاین ماندن طولانی‌تر از آن چیزی که انتظار می‌رفت

۶- به خطر انداختن یک شغل یا رابطه به خاطر استفاده از اینترنت

۷- دروغ گفتن به دیگران درباره اینکه چقدر زمان به صورت آنلاین سپری شده است

۸- استفاده از اینترنت به عنوان وسیله‌ای برای تنظیم کردن خلق

میزان شیوع اعتیاد اینترنتی

اعتیاد به اینترنت در ذهن اکثر افراد با کشورهای شرق آسیا و به خصوص چین تداعی می‌شود. گاه و بیگاه اخباری از کشور چین پخش می‌شود که فردی در مقابل کامپیوتر مرده است! یا کمپی برای ترک اعتیاد به اینترنت در این کشور افتتاح شده است. میزان شیوع اعتیاد اینترنتی در چین و تایوان بین ۸ تا ۱۳ درصد برآورد شده است، هر چند در برخی مطالعات تا ۲۰ درصد نوجوانان مبتلا به اعتیاد اینترنتی تشخیص داده شده‌اند. در ژاپن این میزان در حدود ۹ درصد و در کره جنوبی بین ۱ تا ۳ درصد گزارش شده است. در کشورهای اروپایی نیز ارقامی بین ۱ تا ۹ درصد به دست آمده است و در دو مطالعه در ایران میزان اعتیاد اینترنتی ۲ تا ۳ درصد گزارش شده است.