شوخ طبعی عبارت است از تفاوت‌های عادتی افراد در رفتارها، تجارب، عواطف، نگرش‌ها و توانایی در زمینه سرگرمی، خندیدن، اهل شوخی بودن، و نظایر این‌ها. منشاء کلمه انگلیسی humor، کلمه لاتین umor است، که به معنای مزاج و مایعی در بدن بود که کاهش یا افزایش آن باعث ایجاد چهار نوع مزاج (مزاج دموی، مزاج صفراوی، مزاج بلغمی، مزاج سودایی) می‌شد. با گذشت زمان، این کلمه در روان‌شناسی، شوخ طبعی ترجمه شد و بدین ترتیب، از گذشته تا به امروز، این کلمه مورد پژوهش و اظهار نظر محققان و صاحب نظران متعددی قرار گرفته است. اگرچه پرسشنامه‌های بسیاری برای سنجش شوخ طبعی وجود دارد، اما وجود ابزاری که منطبق با هنجارهای ایرانی باشد در زمینه شوخ‌طبعی احساس می‌شد. به همین دلیل خشوعی و همکاران در سال ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸ اقدام تهیه یک پرسشنامه ایرانی در این زمینه کردند. با وب سایت دانلود پرسشنامه ایران تحقیق همراه باشید.

معرفی پرسشنامه شوخ طبعی (SHQ)

خشوعی و همکاران براساس متون معتبر و مقیاس‌های موجود، پرسشنامه مقدماتی با ۱۰۰ سوال تدوین کردند. سپس نمونه‌ای با دامنه سنی ۲۰ تا ۶۰ سال به روش تصادفی در دو مرحله برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند. بدین ترتیب که در مرحله مقدماتی، یک نمونه ۴۰ نفری برای تحلیل عاملی انتخاب شد. در نهایت، ۲۵ سوال که با کل ازمون دارای همبستگی مثبت بودند و حتی المقدور بر روی یک عامل، بار عاملی مناسب داشتند، برای پرسشنامه نهایی انتخاب شدند. این پرسشنامه ۲۵ سوالی، پرسشنامه شوخ طبعی (SHQ) نام‌گذاری شد و معادل انگلیسی آن Sense of Humor Questionnaire می‌باشد. همچنین این پرسشنامه دارای پنج زیرمقیاس است که عبارتند از:

لذت از شوخی

خنده

شوخی کلامی

شوخ طبعی در روابط اجتماعی

شوخ طبعی در شرایط استرس آور

نمره گذاری پرسشنامه شوخ طبعی (SHQ)

نمره گذاری کامل پرسشنامه شوخ طبعی (SHQ) توسط همکاران ما در بخش روانشناسی موسسه ایران تحقیق آماده شده است و طریقه محاسبه پنج زیرمقیاس این پرسشنامه نیز در فایل ارائه شده وجود دارد.