اصول اساسی در نوشتن چکیده مقاله خوب

حتماً شما هم تا به حال یک چکیده برای مقاله خودتان یا دیگران نوشته‌اید. عادت بیشتر پژوهشگران حتی آن‌هایی که چندین سال مشغول امور پژوهشی هستند این است که وقتی به بخش نگارش چکیده مقاله می‌رسند به سرعت قسمت‌هایی از مقاله را کپی کرده و با تغییر فعل‌ها (برای مثال است به هست!) یک چکیده را آماده می‌کنند. این شیوه برای شروع کار خوب است اما برای کسانی که به صورت حرفه‌ای پژوهش را دنبال می‌کنند بسیار خطرناک است. چرا؟

چکیده مقاله با اهمیت‌ترین قسمت یک مقاله بعد از عنوان است. درباره انتخاب عنوان مناسب مقاله قبلاً توضیح دادیم. معمولاً بیشتر افراد در هنگام جستجو بعد از اینکه متغیرهای مورد نظر خود را در عنوان مقاله یافتند به مطالعه چکیده می‌پردازند. بنابراین شما با نگارش چکیده نامناسب خوانندگان را از مقاله خود دور خواهید کرد.

همچنین چکیده نقش اصلی را در پذیرش یا رد یک مقاله ایفا می‌کند. داوران نیز همانند خوانندگان کار خود را با چکیده آغاز می‌کنند. اگر چکیده شما خوب نگارش شده باشد، از همان گام نخست نظر داور نسبت به مقاله شما مثبت خواهد بود. با توجه به این مقدمه کوتاه چند نکته اساسی را در مورد نگارش چکیده مقاله خوب ذکر می‌کنید.

انواع چکیده مقاله

چکیده مقالات از نظر ساختاری به دو دسته تقسیم می‌شوند:

چکیده بی ساختار: یک خلاصه یک پاراگرافی است که به صورت پشت سر هم آورده می‌شود.

چکیده با ساختار: در این نوع چکیده چند بخش وجود دارد: مقدمه (یا زمینه)، روش‌ها (یا مواد و روش کار)، نتایج (یا یافته‌ها) بحث و نتیجه گیری. ساختار اساسی یک چکیده اینگونه است اما گاهاً برخی بخش‌ها همانند هدف یا محدودیت نیز به آن افزوده می‌شود.

نکاتی درباره نوشتن چکیده مقاله

۱- دقیق باشد: یعنی محتوای مقاله شما را به صورت مناسب نشان دهد. سعی کنید مطالب و یافته‌های مهم خود را حتماً آورده و مطالب زائد را حذف کنید. خود را جای خواننده بگذارید و ببینید چه چیزهایی را بیشتر دوست دارد.

۲- مختصر باشد: در بیشتر مجلات چکیده باید بین ۲۵۰ تا ۴۵۰ باشد هرچند برخی مجلات حداکثر ۲۰۰ کلمه و برخی دیگر ۵۰۰ کلمه را نیز جایز می‌دانند. تعداد کلمات چکیده را باید بسته به مجله انتخاب کنید.

۳- بدون ارزشیابی باشد: شما تنها باید همانند یک داور بی طرف نتایج خود را گزارش کنید و از ارزشیابی مقاله خود پرهیز نمایید. برای مثال نوشتن عبارت “در این مقاله پیشگام …” یا “انتخاب نمونه با دقت بسیار انجام گرفت” به بی‌طرفی شما خدشه وارد می‌سازد.

۴- استفاده از افعال مناسب: برای گزارش یافته‌های خود باید از افعال گذشته استفاده نمایید و برای نتیجه‌گیری و ذکر کاربردهای مقاله از زمان حال استفاده نمایید.

۵- رعایت استاندارد جملات: در یک چکیده معمولاً بخش‌های مختلف دارای تعداد جملات استانداردی هستند: مقدمه یا زمینه (در حد یک جمله)، هدف (در حل یک جمله)، روش‌ها (در حد دو جمله)، یافته‌ها (در حد یک یا دو جمله)، نتیجه‌گیری (در حد یک جمله).

با توجه به آنچه که گفته شد، پیشنهاد ما این است که در هنگام نوشتن چکیده مقاله با دقت و صرف زمان کافی عمل نمایید. نتیجه یک پژوهش زمان‌بر و هزینه بر شما در چکیده خلاصه شده و می‌تواند در موفقیت یا شکست کارتان تأثیر گذار باشد.

توصیه نهایی ما این است که خواندن چکیده مقالات معتبر را فراموش نکنید. مجلات معتبر یک استاندارد برای یادگیری نگارش مقاله و به خصوص چکیده هستند. در اینجا می‌توانید لیست چند مجله بسیار معتبر را ببینید.

(بیشتر بخوانید:چاپ کتاب با مجوز رسمی)